بیماری پارکینسون چه نوع بیماری است؟
بیماری پارکینسون یک بیماری عصبی مزمن و تحولناپذیر است که عمدتاً با علائمی مانند لرزش، سفتی عضلات، کمرویی حرکتی و عوارض دیگر در حرکت بدن همراه است. این بیماری به علت کاهش تولید دوپامین در مغز و تخریب سلولهای عصبی در ناحیههای مرتبط با حرکت، از جمله مغز کوچک (substantia nigra)، ایجاد میشود. علت این کاهش تولید دوپامین هنوز مشخص نیست، اما فرضیههایی از جمله عوامل ژنتیکی و محیطی برای بروز بیماری پارکینسون مطرح شدهاند.
آیا میتوان گفت که بیماری پارکینسون ارثی است؟
بیماری پارکینسون همراهی ژنتیکی دارد، اما نمیتوان آن را به عنوان یک بیماری ارثی قطعی در نظر گرفت. در حقیقت، تأثیر عوامل ژنتیکی در بروز بیماری پارکینسون کمتر از 10 درصد است و اکثر موارد این بیماری صدمههای محیطی و عوامل غیرژنتیکی را دریافت میکنند. برخی از ژنها با بروز بیماری پارکینسون در ارتباط هستند، اما برای بروز بیماری نیاز به تعامل بین عوامل ژنتیکی و محیطی وجود دارد. بنابراین، این بیماری به طور کلی به صورت مولتی فاکتوری و ترکیبی از ژنتیک و عوامل محیطی ایجاد میشود.
روش های درمان بیماری پارکینسون
درمان بیماری پارکینسون معمولاً به منظور کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران صورت میگیرد. در ادامه، برخی از روشهای درمانی متداول برای بیماری پارکینسون ذکر شده است:
1. داروها: داروهای مختلفی برای مدیریت علائم بیماری پارکینسون استفاده میشود. این درمانها شامل لوودوپا، کاربیدوپا/لاوودوپا، آگونیستهای دوپامین، آنتیکولینرژیکها و آمانتادین است.
2. عمل جراحی: در برخی موارد بیمارانی که به درمان دارویی به خوبی پاسخ نمیدهند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. جراحی عمدهترین روشها شامل عملکرد عمیق مغزی (Deep Brain Stimulation – DBS) و ترمیمیهای نوسانیگر مغزی است.
3. فیزیوتراپی و تمرینات حرکتی: تمرینات فیزیکی، ترمیمی و فیزیوتراپی بهبود قدرت عضلات، تعادل و کنترل حرکتی را در بیماران پارکینسون تقویت میکند.
4. مشاوره و حمایت روانشناختی: پارکینسون میتواند تأثیرات روانی و اجتماعی منفی را داشته باشد. مشاوره روانشناختی و حمایت از جمله معرفی گروههای حمایتی میتواند به بیماران و خانوادههایشان کمک کند.
5. تغذیه مناسب: تغذیه سالم، معتدل و متعادل میتواند به مدیریت عوارض بیماری پارکینسون کمک کند. استفاده از رژیم غذایی با سرشاری از میوهها، سبزیها، غلات کامل و ماهی قرمز پیشنهاد میشود.
مهم است به همراهی پزشک معالج شما برای تعیین بهترین روشهای درمانی متناسب با وضعیت خاص شما مشورت کنید.
طول عمر بیماران پارکینسون
طول عمر بیماران پارکینسون ممکن است تأثیراتی از خصوصیات و شدت بیماری، مدیریت درمانی، سن بیمار و عوامل دیگر داشته باشد. در بیشتر موارد، بیماران پارکینسون طول عمر نزدیک به طول عمر عمومی جمعیت عمومی دارند. با این حال، بیماری پارکینسون میتواند در برخی موارد تأثیری بر طول عمر داشته باشد، به ویژه در صورت پیشرفت بیماری و تأثیر نامطلوب آن بر عملکرد روزمره بیمار.
فاکتورهای دیگری از قبیل وجود عوارض و عوارض جانبی ناشی از داروها، تشدید علائم ناهنجار پارکینسون، عوارض بیماری مرتبط و وجود بیماریهای همراه میتوانند تأثیر داشته باشند. همچنین، مراقبت مناسب، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی، رعایت نکات بهداشتی و کیفیت مراقبتهای پزشکی ممکن است بر طول عمر بیمار تأثیرگذار باشند.
در هر صورت، مشاوره و پیگیری با پزشک معالج و رعایت صحیح رژیم درمانی و مشاوره های پزشکی منظم باعث می شود تا کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد و علائم پارکینسون تحت کنترل قرار بگیرد.
البته تشخیص و درمان از مراجع بهداشتی و پزشکی تخصصی بر عملکرد و طول عمر بیمار بسیار تأثیرگذارتر است.
داروهای درمانی بیماری پارکینسون
برای درمان بیماری پارکینسون، انواع داروهایی استفاده میشود. در زیر، برخی از داروهای مشترک درمان پارکینسون ذکر شده است:
1. لوودوپا (Levodopa): این دارو برای افزایش سطح دوپامین در مغز استفاده میشود. لوودوپا به عنوان پیشداروی دوپامین عمل کرده و بهبود علائم موتوری بیماری را فراهم میکند.
2. آگونیستهای دوپامین (Dopamine agonists): این داروها عملکرد دوپامین را در مغز تقلید میکنند و بهبود علائم موتوری ایجاد میکنند. مثالهایی از آگونیستهای دوپامین شامل پرامیپکسول (Pramipexole) و روپینیرول (Ropinirole) میشوند.
3. آمانتادین (Amantadine): این دارو به عنوان یک ضد ویروس عمل میکند و همچنین میتواند بر روی سیستم دوپامینرژیک تأثیر داشته باشد و علائم تاریکی و کمرویی را کنترل کند.
4. آنتیکولینرژیکها (Anticholinergics): این داروها بر روی سیستم عصبی اتونومیک اثر میگذارند و به کنترل علائم موتوری مانند لرزش و سفتی عضلات کمک میکنند.
5. آنزیم مهارکننده-کاتکول آمین اکسیداز ب (MAO-B Inhibitors): این داروها بر روی آنزیمی تأثیر میگذارند که مقداری از دوپامین را در مغز تجزیه میکند. این دسته شامل سِلِژیلین (Selegiline) و راساگیلین (Rasagiline) است.
6. آنتاگونیستهای گیرنده NMDA: ممانعت از فعال سازی گیرندههای NMDA در مغز، کاهش علائم بیماری پارکینسون را دارد. آمانتادین از جمله داروهایی است که از این خانواده میباشد.
توصیه میشود با یک پزشک متخصص مشاوره کنید تا بر اساس وضعیت شما، داروی مناسبی برای درمان بیماری پارکینسون تعیین کنید. همچنین، هر داروی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد، بنابراین مطالعه دارو و مراقبتهای دارویی مربوطه نیز الزامی است.